Bohaterki „Cwaniar” Sylwii Chutnik to wojowniczki. Trzymają ze sobą sztamę na śmierć i życie. Walczą z chamstwem, złem i niesprawiedliwością. A że czasem użyją do tego kolana czy łokcia. Co zrobić? Takie czasy.

 

Cztery mieszkanki Mokotowa przypominają trochę Thelmę i Louise z filmu Ridleya Scotta. Napędza je wściekłość. Kierują się przestępczym kodeksem honorowym. „Bo może złodziejstwo nie jest najlepszą formą spędzania czasu, ale donosić nie wolno, po prostu nie wolno”. Jednoczą siły, żeby pokazać brutalom, że nie wolno poniżać słabszych. Męska agresja natrafia na kobiecy odzew. Osią fabuły staje się danie nauczki nieuczciwemu deweloperowi, który chce oszpecić miasto swoim planem.

Warszawa jest równorzędną bohaterką książki. Raz piękna, raz brzydka, szara i zmęczona. Jak kobieta. „Bo Warszawa jest jak kromka chleba. Smaczna, zapychająca, ale niezdrowa. Ugniata się w brzuchu i rośnie w nim zakalec”. Czuć, że pisarka kocha swoje rodzinne miasto i dużo wie o jego historii. Nic dziwnego, skoro Sylwia Chutnik jest przewodniczką po stolicy, a także autorką świetnej „Warszawy kobiet”. Ten swoisty przewodnik skupia się na na tych bardzo znanych i trochę mniej, ale w każdym bądź razie wybitnych kobietach (arystokratkach, artystkach, społeczniczkach), które mieszkały w Warszawie i miały na nią wpływ. Poprzez ich losy poznajemy poszczególne dzielnice miasta oraz ich niezwykłą historię. W „Cwaniarach” pojawia się też warszawski folklor, cytowane są podwórzowe ballady.

Mam problem z tą powieścią. Trzymam kciuki za akcję warszawianek, bo cel szczytny i chyba każdy chciałby czasem wziąć sprawy w swoje ręce i samemu wymierzyć sprawiedliwość. A jednak trudno pochwalić takie zachowanie. Bardziej przekonują mnie fragmenty liryczne i te odnoszące się do kondycji kobiet w dzisiejszym świecie niż sama intryga. Rozczarowujący jest sam finał. Choć wiem, że wymaga go konwencja tej współczesnej powieści łotrzykowskiej. Tego jednak nie robi się twardzielce.

|Alicja Śliwa

 

Sylwia Chutnik, Cwaniary, Świat Książki 2012

Ocena 7/10